Жүндийн хар морь

"Тунгалаг тамир" роман дээр Хонгорын хуриманд уригдан ирсэн Цахиур Төмөр хөтөлж ирсэн бор морио бэлэглэж өгөхдөө "за дүү минь наадах чинь хурдан морь ч биш, жороо морь ч биш, гэхдээ эр хүнийг хээр явгалахгүй л унаа даа" гэж хэлээд цулбуурыг нь гардуулж өгч байгаа тухай гардаг. Итгэлт баян үүнийг нь хараад эр хүнд унаа, тэр тусмаа ийм эрийн гараас авч байгаа морь гэж их бэлэгшээж гэж дотроо бодно. Хожим тэр бор морьтойгоо Хонгор хүү хичнээн аюулаас зайлж гарч байгаа тухай гардаг. Сайн морь эр хүний жинхэнэ нөхөр болдог байсан тухай зөвхөн энэ жишээнээс харж болно.

Дээр үед аавын нутагт (Архангай аймаг Жаргалант сум) Жүндийн хар морь хэмээх сайн морь байжээ. Жүнд гэдэг нь нэлээн өтөлсөн хойноо 120-130кг -тай өндөр бүдүүн хүн байсан гэх. Моринд сайн, сайн морь унах дуртай, морио унаад айл хэсэж халамцуу голцуу явдаг хүн байж л дээ. Сайн морь их унадаг байсан энэ хүн өтөлсөн хойноо ярихдаа би өдий олон жил наслахдаа хар морь шигээ сайн морь унаж үзсэнгүй гэж ярьж байсан гэнэ. Нэг удаа хоолт багийн төв дээр Жүндийн охиных нь бие муудаад сумын төв рүү мориор эмч авчрахаар явсан аж. Үүнд нь миний өвөө өнөөх Жүндийн хар морийг унаад явж л дээ. Хоолт багийн төвөөс гараад даваад явдаг гурван давааг давхиж даваад, цаашаагаа явахад дугтарч давхиад гар тасдчих шахаад л мөн ч тэнхээтэй адуу байж билээ гэж өвөө минь аавд ярьж байж. Аавын аав миний өвөө бол залуу насандаа Ховдын хязгаарт цэргийн алба хаасан, айл хунарын эмнэг хангал морийг сургаж, амыг нь зөөллөж өгдөг моринд эрэмгий хүн байсан аж. Тэр чигээрээ 40 50 км газар яваад Жаргалант сумын төв ороод тэндээсээ эмчийг морьтой аваад буцахад эмчийнх нь унаж байсан морь нь хар морины явдлыг даахгүй эцээд байсан гэж байгаа юм. Замд нь өртөөлөөд 2 удаа эмчийн морийг солиод буцаад Хоолт багийнхаа төвд очиж байсан байгаа юм. Ингээд бодохоор үнэнхүү тэнхээтэй сайн хүлэг байсан ажээ гэж бодогддог. 

Хар морь бол ном зохиолд бичигдсэн, домог байдлаар яригддаг халх даяар нэр алдраа түгээсэн цуутай хурдан хүлгүүдтэй хэдийгээр харьцуулагдахгүй боловч нутаг усныхандаа ам дамжин яригддаг алдартай тэнхээтэй сайн хүлэг байжээ. 

Хар морины нэг чанар бол унаж яваад буугаад морио услахад бусад морьдууд нь гүд гүд залгилж байхад ус уухгүй ганцхан балгаж амаа зайлчихаад л хярын толгой ширтээд л зогсоод байдаг байсан байгаа юм. Энэ занг нь сайн моринд л байх шинж гэж боддог.

Mobizone -н шинэ багц, хуучин багцын харьцуулалт

Мобиком үйлчилгээний үнэ тарифтаа өөрчлөлт оруулжээ. Дараа төлбөрт багцуудаа шинэчилсэн байна. Шинэчлэгдсэн багцууд нь өмнөхөөсөө хямдхан мэт харагдаж байгаа боловч улам үнэтэй болчихсон байгааг анзаарлаа. 

Zone160 гээд сард 9000 төгрөг төлдөг байсан үйлчилгээгээр жишээ авч үзье. 

Өмнө нь энэхүү багц сүлжээндээ 160 минут үнэгүй ярих эрх, бусад сүлжээнд ярих болон бүх сүлжээнд мессеж бичих 9000 төгрөгний эрхтэй байсан. Бусад сүлжээнд 1мин=75төг тарифаар ярьдаг байсан гэж бодвол 9000/75=120 минутын яриа эсвэл бусад сүлжээнд 9000/40=225 мессеж, эсвэл сүлжээндээ 9000/20 =450 мессеж үнэгүй бичих эрх дагалддаг байсан гэсэн үг юм. Сүлжээндээ үнэгүй ярих 160 минутаас гаднах 9000 төгрөгний яриа болон мессежний эрхүүдийг хольж хутгавал бусад сүлжээнд 60 минутын яриа, бусад сүлжээнд 66 мессеж, өөрийн сүлжээнд 112 мессеж гэх мэт эрх дагалддаг байжээ. Дээрх жишээн дээр авч үзсэн яриа, мессежний тариф дээр бага сага алдаа байж болох боловч ерөнхийдөө ханатай үнэ байгаа байхаа. 

Сүлжээний 160 минутын яриагаа нэмчихвэл 220 минутын яриа, 170 мессежийг (өөр тарифаар тооцогддог яриа, мессежүүдийг дундчилж тооцсон болно, энэнээс өөр хувилбар ч байж болно) суурь хураамж 9000 төгрөгөндөө зарцуулдаг байсан болж таарч байна.

Харин шинэчлэгдсэн Мобизон 9900 багц нь суурь хураамж 9900 төгрөгөндөө дагалдах эрх нь бүх сүлжээнд 200минутын яриа, 100МБ дата эрх болж байгаа юм байна. Дата эрх дагалдуулж өгч байгаа мэм харагдаж байгаа боловч 100Мб дата бол утасны дата ашигладаг хүнд бол инээд ч хүргэмээр, уур ч хүргэмээр бага багц юм л даа. Дангаар нь авбал 1000 төгрөг болдог. 

220 минут > 200 минут
170 мессеж > 0 мессеж /аль ч сүлжээнд мессеж бичсэн үндсэн суурь хураамж дээр нэмж тооцогдоно/
0Мб < 100Мб

Тойм тооцоо хийж үзвэл иймэрхүү гараад байгаа учраас хуучин багцаа илүүд үзээд байгаа юм. Ер нь тэгээд алийн болгон голон голон Мобиком хэрэглээд байж яахав өөр илүү хэрэглээ амладаг оператор руу шилжье гэж бодоод байгаа боловч олон жил хэрэглэсэн дугаар чинь хүн амьтны утсан дээр хадгалагдсан, энд тэнд элдэв бүртгэл дээр бүртгэгдсэн зэргээсээ болоод шууд орхичиход бас хэцүү байдаг юм байна.